Schistosoma japonicum

Schistosoma japonicum (Schistosomatoza)
przywra krwi

Przywra japońska posiada rozmiary do 0,4cm x 2cm. Zakażenie tym typem przywry jest dość powszechne w Azji Południowej, w Chinach, ale występuje też w Polsce.  Przywry schistosoma  żyją od 3 do 18 lat (niektóre źródła podają do 30 lat). Schistosomatoza jest ściśle związana ze środowiskiem wodnym, podobnie jak zakażenie innymi przywrami. Postacie rozwojowe Schistosoma rozwijają się w ślimakach lądowo-wodnych. Cerkarie, które są bardzo małe, uwolnione do wody ze ślimaków czynnie zarażają człowieka podczas kąpieli w zbiornikach wody słodkiej, wnikając przez skórę do naczyń krwionośnych. Możliwe jest także zakażenie poprzez spożycie żywności np. zieleniny podlewanej zakażoną wodą lub mytej w takiej wodzie, surowych ryb. Powinni uważać także posiadacze akwariów z rybami słodkowodnymi, szczególnie egzotycznymi, gdyż może dojść do zakażenia przy pracy gołymi rękami w akwarium. Praktycznie po każdej konsumpcji sushi (innego niż przygotowane ze świeżej ryby w 100% morskiej) także trzeba się liczyć z możliwością zakażenia przywrami, szczególnie krwi, ale także i wątroby.

Cerkarie, które są bardzo małe, uwolnione do wody ze ślimaków czynnie zarażają człowieka wnikając przez skórę do naczyń krwionośnych w czasie kąpieli w zakażonej wodzie lub poprzez wcześniejsze zakażenie spożywanej żywności np. zieleniny. Powinni uważać także posiadacze akwariów z rybami słodkowodnymi, szczególnie egzotycznymi, gdyż może dojść do zakażenia przy pracy gołymi rękami w akwarium.
Przywry te zwykle przebywają w żyłach krezkowych, gdzie także składają jaja. Wszystkie rodzaje przywr schistosomiasis mogą jednak także przedostać się do innych narządów (np. płuc, rdzenia kręgowego i mózgu). Część jaj składanych przez przywrę krwi (do 3000 dziennie) przedostaje się poprzez naczynia krwionośne do jelita cienkiego lub grubego i wraz z kałem są wydalane. W ten sposób zamyka się cykl rozwojowy tego pasożyta, gdzie mocz lub kał z mikroskopijnymi jajami (40μm – 85μm) są wydalone i często znowu trafiają do wody.

Objawy zakażenia

Wiele infekcji przebiega na początku pozornie bezobjawowo, ale generalnie przywry te powodują schistosomatozę. Po 4-8 tygodniach od zakażenia, kiedy pasożyt zacznie wydalać jaja, może wystąpić ostra schistosomatoza, która obejmuje:

ból brzucha,
nudności,
kaszel,
biegunka,
stan zapalny pęcherza, częstomocz,
eozynofilia,
gorączka,
zmęczenie,
hepatosplenomegalia – powiększenie wątroby i śledziony.

Węzły chłonne mogą tymczasowo się powiększyć, a następnie wrócić do normy, a pozostałe objawy ustąpić. Możliwe są także bóle głowy i bezsenność. W późniejszym etapie zakażenia, gdy część jaj, którym nie uda się przedostać do układów wydalniczych pozostanie w tkankach są przyczyną przewlekłych zmian patologicznych. Mogą to być zmiany krwotoczne lub zapalne jelit i przerosty narządów miednicy mniejszej. Prowadzi to do zwapnień i bliznowacenia. Przywry japonicum wywołują zmiany krwotoczne (krwawe biegunki) i wrzodziejące także w jelicie cienkim, a później zmiany polipowate jelita cienkiego i grubego. Mozliwe są także zmiany w pęcherzu moczowym, podobnie jak przy s.haematobium, choć przy s.japonicum częściej dotyczą one jelit.
Jaja, które docierają do płuc mogą spowodować zapalenie i podwyższone ciśnienie krwi w tętnicach płucnych (nadciśnienie płucne). Inne możliwe objawy to żylaki przełyku, nadciśnienie wrotne, zmiany płucne, zatrucie organizmu toksynami, wodobrzusze, niedokrwistość i wyniszczenie organizmu. Niekiedy występuje zajęcie ośrodkowego układu nerwowego; choroba ziarniniakowa mózgu, rzadziej choroba ziarniniakowa rdzenia kręgowego. Przedostanie się jaj schistosoma do mózgu może spowodować np. karłowatość przysadkową lub porażenie poprzecznego rdzenia.
Metabolity przywr mogą powodować reakcje alergiczne. Pasożyty przemieszczające się w układzie krwionośnym mogą chwilowo blokować przepływ krwi w niektórych naczyniach, a ich przemieszczanie w pewnych okolicznościach może nawet być odczuwane. Często zakażenie przywrami z grupy Schistosoma powoduje dolegliwości definiowane jako poruszanie się pasożytów pod skórą, często w zgięciach stawu kolanowego, łokciowego i kostce oraz na głowie, a także w innych miejscach. Odczuwane jest drganie, wibrowanie, poruszanie się wewnątrz tkanki lub pod skórą, które w rzeczywistości jest powodowane ruchem pasożyta w naczyniu krwionośnym, w którym się on zaklinował (zbyt wąska żyła, zwężenia naczyń w którym przywra, która ma ok 2mm szerokości nie może się zmieścić i utknęła). Najbardziej są one zwykle odczuwalne na twarzy, na policzku, przy nosie lub powiekach jako drganie, „skakanie” powieki.

Możliwe są także zmiany skórne i dermatozy w miejscu wniknięcia cerkarii przez skórę (po kąpielach w rzekach i zbiornikach wodnych) oraz w miejscach dużego nagromadzenia przywr pod skórą, gdzie może dojść do reakcji atopowych, trądziko-podobnych, a nawet otwierania się sączących ran. Postać skórna może dotyczyć także twarzy i narządów płciowych. Charakteryzuje się wyizolowanymi lub skupionymi grudkami, rumieniem, świądem, a nawet zmianami podobnymi do półpaśca, często umieszczonymi na tułowiu. Objawy skórne są rzadkie w Polsce, ale się zdarzają. Są one bardzo trudne do prawidłowego zdiagnozowania, gdyż dominują inwazje trzewne tymi przywrami, względnie zapalenia pęcherza moczowego. W prawidłowej diagnozie mogą pomóc dodatkowe objawy jak ruch, przesuwanie się, wibrowanie pasożytów pod skórą w naczyniach krwionośnych. Przy zwykłych zmianach skórnych (trądziki, atopie, łuszczyca, półpasiec itp) nie występują przecież objawy ruchu pasożytów. 

W ciągu kilku lat infekcja przywrami japonicum może w skrajnych przypadkach doprowadzić do zgonu, ale dotyczy to raczej krajów endemicznych i bardzo masowych zakażeń setkami/tysiącami pasożytów.

Więcej informacji o pasożytach

Pasożyty są częstym kłopotem, który może dotyczyć każdego z nas. Mogą powodować różne choroby, takie jak przywra krwi czy motylica wątrobowa. Dlatego ważne jest, aby regularnie wykonywać badanie na pasożyty, zwłaszcza jeżeli cierpisz na niepokojące objawy. Pasożyty są zwłaszcza niebezpieczne dla dzieci, dlatego warto przeprowadzać u nich regularne badania – pasożyty u dzieci. Warto też zwrócić uwagę na objawy takie jak lamblia objawy. Leczenie pasożytów jest konieczne, by uniknąć poważniejszych powikłań zdrowotnych. Jeżeli zauważysz u siebie objawy, skonsultuj się ze ekspertem i zastosuj pasożyty leczenie. Nie bagatelizuj również problemu takiego jak rzęsistek pochwowy, który może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia.