Tasiemiec bąblowcowy, wielokomorowy

Tasiemiec bąblowcowy (bąblowiec) to najgroźniejszy gatunek tasiemca. Jego odmianą jest tasiemiec bąblowcowy wielokomorowy (multilocularis). Różni się on głównie tym, że tworzy wiele cyst, które rozsiewają się po całym organizmie, tworząc „bąble” jednocześnie w różnych organach. W postaci dojrzałej bąblowiec bytuje w jelicie cienkim psa, wilka, szakala, kojota, czasem lisa, ale rzadko także np. kota, w organizmie, którego nie może jednak uzyskać dojrzałości płciowej. Bąblowiec wielokomorowy natomiast występuję często właśnie u lisa, a także psa i kota. Człowiek zwykle nie jest właściwym żywicielem, ale przypadkowo może dojść na zakażenia, wówczas staje się żywicielem pośrednim. Żywicielami pośrednimi bąblowca są często też owce (odmiana najgroźniejsza dla człowieka), świnie, a także jelenie, wielbłądy, konie. Żywicielami pośrednimi bąblowca wielokomorowego są natomiast często gryzonie, które są następnie zjadane przez lisy, psy i koty. W ten sposób dochodzi do ich zainfekowania.
Bąblowiec to mały tasiemiec. Postać dojrzała ma zaledwie 2-6 mm długości. Głowa bąblowca ma kulisty kształt z 30-36 haczykami i przyssawkami. Tasiemiec bąblowcowy składa się z trzech segmentów, z których ostatni zawiera macicę z jajami. Segment maciczny wypełniony jajami odrywa się i jest wydalany na zewnątrz wraz z kałem.Źródłem zakażenia bąblowcem może być kontakt z kałem psa, lisa, zanieczyszczona woda, roślinność (np jagody !) i warzywa. Wydaje się, że to właśnie spożywanie źle umytych owoców leśnych, warzyw z grządek, do których mają dostęp i załatwiają się psy, mogą być istotnym źródłem zakażenia bąblowicą. Jaja także często przyklejają się do sierści zwierząt, skąd mogą być źródłem inwazji dla innych zwierząt oraz dla człowieka.Połknięte jaja dostają się do żywiciela pośredniego, gdzie w jelicie rozwija się stadium pośrednie. Stamtąd przenika do krwi i  wraz z nią dostaje się do innych narządów: wątroby, mięśni, płuc, kości, śledziony, nerek, mózgu, oka, a także do tkanki podskórnej. Tam przekształca się w kolejne stadium, w bąblowicę (echinococcus). Głównym siedliskiem larw bąblowca w 69% jest wątroba i śledziona (choć niektóre źródła podają znacznie ponad 90%), w 12% płuca, w 8% jama brzuszna, nerki, szpik kostny, centralny układ nerwowy.

Choroba jest zależna od tego czy zakażony organizm jest żywicielem pośrednim (groźniejsza), czy żywicielem ostatecznym. Objawy bąblowicy (człowiek jest żywicielem pośrednim) zależą od lokalizacji, liczby larw i wielkości pęcherzy. Proces chorobowy postępuje powoli, larwa może sie rozwijać 15-20 lat sukcesywnie rozrastając się i może przypominać nowotwór. Postać aktywna, zdolna do zarażania, jednak może się utrzymywać nawet przez 50 lat.

W wątrobie powoduje ucisk na naczynia krwionośne, powodując np. nadciśnienie wrotne, a także ucisk na przewody żółciowe wątroby powodujące żółtaczkę mechaniczną, zastoinowe zapalenie dróg żółciowych. W śledzionie powoduje splenomegalię (powiększenie). W płucach może powodować zapalenia miąższu, duszność, kaszel, krwioplucie, bóle w klatce piersiowej. W nerkach powoduje obrzmienie narządu, bóle i problemy z oddawaniem moczu, krwiomocz oraz obecność w nim białka. W kościach bąblowica może powodować rozpuszczenie tkanki kostnej. Najbardziej dotkliwe jest umiejscowienie larw w gałce ocznej lub mózgu, gdzie są bardzo trudne do usunięcia, często jedyną możliwością jest zabieg chirurgiczny. Bąblowiec usadowiony w mózgu powoduje często objawy neurologiczne, związane z uciskiem na sąsiadujące tkanki, np. padaczkę, bóle głowy.

W skrajnych przypadkach może dojść do śmierci, ze względu na trudności w zdiagnozowaniu obecności tego pasożyta, a także nieskuteczność metod farmakologicznych (lek często nie dociera do wnętrza bąblowicy) i np. brak możliwości zoperowania bąblowicy, ze względu na niedostępne miejsce np. głęboko w mózgu lub przy samym móżdżku.

Bardzo groźne jest pęknięcie pęcherza bąblowicy i rozsianie po całym organizmie znajdujących się w nim protoskoleksów, co może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego i często śmierci.