Dioctophyma renale

Dioctophyma renale

Nerkowiec (Dioctophyma renale), robak obły zaliczany do gromady nicieni (Nematoda), pasożytujący w narządach wewnętrznych niektórych gatunków ssaków (np. kotów, psów), w tym również człowieka.

Pasożyt występuje na całym świecie, ale rzadziej w Australii i Oceanii.

Dorosły Dioctophyma Renale jest jednym z największych znanych robaków. Może być nawet dłuższy niż 1 metr (samice), a męskie osobniki mają 20-40cm. Nicienie te posiadają przekrój o szerokość od 5 do 12mm.

Robaki mogą żyć nawet do 5 lat wewnątrz końcowego żywiciela. Żywią się tkanką nerek i krwią.

Żywicielem pośrednim są robaki wodne i dżdżowniczka (Lumbriculus variegatus). Natomiast ryby, skorupiaki (np kraby), żaby i inne płazy są gospodarzami transportowymi. Po zjedzeniu przez nie robaków z larwami uwalniane są one w brzuchu, a następnie otorbiają się. Psy, koty i ludzie zarażają się poprzez spożycie zakażonej wody lub gospodarza transportowego z larwami (surowe lub niedopieczone/ niedogotowane ryby słodkowodne, skorupiaki oraz żaby). Przykładowym źródłem zakażenia może być sandacz, szczupak, karp w galarecie niedostatecznie ugotowane, przez spieszących się/oszczędzających kucharzy w restauracji.

W końcowym gospodarzu larwy są uwalniane w żołądku. Migrują do wątroby, gdzie dojrzewają w ciągu około 2 miesięcy. Następnie migrują do nerek poprzez jamę otrzewnej, usadawiając się zazwyczaj w prawej nerce. U ludzi często dochodzi do nieprawidłowego końcowego ulokowania się migrujących dorosłych nerkowców, tzn poza nerkami, np tworząc otorbione podskórne guzy, gdzie nie dochodzi do ich dalszego rozwoju. Częściej natomiast dochodzi do zajęcia nerki u psa.

Mimo, że pasożyty te zasiedlają ciała kota i psa, to zakażenie człowieka nie jest możliwe bezpośrednio od zwierzęcia, gdyż jaja wydalane przez zwierzęta nie są bezpośrednio zakaźne dla ssaków. Muszą najpierw spędzić trochę czasu w środowisku i być spożywane przez żywicieli pośrednich aby stać się zakaźne.

Objawy zakażenia

Pasożyty wywołuję chorobę dioctophymiasis.

Osoby z zakażeniem nerkowcem zwykle mają niespecyficzne objawy kliniczne podobne do zapalenia nerek, głównie bóle lędźwiowe i krwiomocz, rzadko kolka nerkowa (jeśli robak dostanie się do cewki moczowej). Z czasem postępuje stopniowy zanik miąższu w miedniczce nerkowej. Zniszczone tkanki zostają zastąpione przez tkankę łączną (zwłóknienia), co znacznie upośledza prawidłowe funkcjonowanie nerek. Ponieważ zazwyczaj tylko jedna nerka jest naruszona, druga przejmuje jej funkcje i chory może nie wykazywać żadnych objawów klinicznych. W rzadkich przypadkach, gdy obie nerki są zaatakowane, występuje zapalenie nerek, stan może być ciężki. Możliwe są zgony z powodu niewydolności nerek. Robaki pozostające w jamie otrzewnej mogą powodować zapalenie otrzewnej, ale także zapalenie wątroby, wodobrzusze (gromadzenie się płynu w jamie otrzewnej).  Często jednak zakażenie jest pozornie bezobjawowe w sytuacji kiedy pasożyt przebywa poza nerkami i otrzewną (nieprawidłowe końcowe położenie), co u ludzi jest częste.

Diagnoza odbywa się często tylko podczas badania pośmiertnego lub podczas zabiegu chirurgicznego z innych powodów. Typowe jaja można znaleźć w osadzie moczu, ale fałszywe negatywne wyniki są możliwe, ponieważ może występować tylko jeden robak (bez partnera), wówczas nie składa on jaj. Badanie ultrasonograficzne lub tomograf zwykle, ale nie zawsze, mogą zwizualizować dorosłe robaki w nerkach. Częściej jednak są wykrywane podczas operacji np guza nerki.

Więcej informacji o pasożytach

• Link „przywra krwi” opisuje choroby zaraźliwe wywołane przez przywry krwi.
• Link „badanie na pasożyty” informuje o możliwościach diagnostyki na obecność pasożytów.
• Link „pasożyty u dzieci” mówi o występowaniu pasożytów u dzieci i ich symptomach.
• Link „lamblia objawy” omawia objawy lamblii, czyli jednego z rodzajów pasożytów.
• Link „pasożyty leczenie” informuje o dostępnych metodach leczenia pasożytów.
• Link „motylica wątrobowa” opisuje choroby spowodowane przez motylicę wątrobową.
• Link „rzęsistek pochwowy” informuje o dolegliwości zakaźnej wywołanej przez rzęsistka pochwowego.